تحلیل رویکرد کامپیوتری به فلسفه ی علم

تحلیل رویکرد کامپیوتری به فلسفه‌ی علم

دو جریان عمده در فلسفه‌ی علم قرن بیستم هر یک با ضعف‌هایی مواجه بوده‌اند. مدل منطقی علم فاقد باورپذیری روانشناختی و تاریخی است و مدل تاریخی علم فاقد دقت تحلیلی، فلسفه‌ی کامپیوتری علم بر نهاد جوانی است که اینک، در ابتدای قرن بیست و یکم، می‌کوشد عناصری از هر دوی این رویکردها را در یک مدل کامپیوتری دقیق و باورپذیر از علم تلفیق کند. مقاله‌ی حاضر ابتدا با تأکید بر آرای یکی از مهمترین پیشروان این مکتب...

"فلسفه علم روانشناسی" در بوته ی نقد

پس از تصویب عنوان «فلسفه علم روان­شناسی» به عنوان درسی دو واحدی در مقطع کارشناسی رشته­ روان­شناسی، چندین کتاب با این عنوان تدوین گردید. نویسنده و ناشر یکی از جدیدترین این کتاب­ها، دکتر خسرو باقری و سازمان سمت است.این دو ویژگی ایجاب می­کند که این کتاب معرفی و ارزیابی شود تا با اصلاح و تکمیل آن در ویرایش­های بعدی، زمینه برای دست­یابی به یک کتاب درسی منحصر به فرد در ارتباط با درس فلسفۀ روان­شناسی ...

عینیت ماهوی و واقع نمایی ادراکات در علم به عالم ماده در فلسفه ی صدرا

در فلسفه‌ی صدرا ادراک آدمی سه مؤلفه‌ی اساسی دارد: فاعل شناسا (نفس)، صور علمی (معلوم بالذات) و متعلّق معرفت (معلوم بالعرض). با وجود این، از آن‌جا که در نگرش صدرا تنها پل ارتباطی میان صور ذهنی و موجودات خارجی در جهت تأمین خصوصیت واقع‌نماییِ ادراکات، عینیت ماهوی است، این ادعا نه توسط دلایل وحدت ماهوی و نه به یاری خلاقیت نفس تأمین نمی‌شود و با سؤالات متعددی روبه‌رو است. صور مخلوق نفس (معلوم بالذات) د...

فلسفه ی علم هیدگر و ادعای تقدم آن بر فلسفه ی علم کوون

چکیده فلسفه ی علم هیدگر محل اختلاف صاحب نظران است. برخی او را واقع­گرا می­دانند. یک دلیل آنها این است که او متعلَّق معرفت علمی را مستقل از روش های علمی می­دانست.  برخی او را نسبیت­گرا می­دانند؛ چون به تعبیر آنها، هیدگر علم را تنها در افق دانایی هر دوران ممکن می­شمرد. برخی بین فلسفه ی علم هیدگر متقدم و متأخر وحدت می­بینند؛ چون او را در هردو دوره، واقع­گرا یا در هردو نسبیت­گرا می­دانند.  برخی بین ...

نقدی بر روش ایضاح مفاهیم در فلسفه ی علم: مطالعه ی موردی مفهوم وحدت بخشی

روش ایضاح مفاهیم کارنپ بر این اساس پیشنهاد شد که وظیفه ی فیلسوف علم ابهام زدایی ازمفاهیم مبهم علمی و غیرعلمیِ موجود در زبان علم و جایگزینی آنها با مفاهیمی روشن و ب یابهاماست. نقد های فیلسوفانی مانند استراسون، کواین، و پوپر باعث آن شد که کمتر فیلسوف علمیآشکارا از روش کارنپ حمایت کند هرچند که بخش بزرگی از فلسف هی علم کماکان خود را وقف اینروش کرده بود. در سال های اخیر برخی از فیلسوفان علم آشکارا به...

نقش تاریخ در فلسفه ی علم